Endodonti
Endodonti dişin iç tarafında, damar ve sinirlerin bulunduğu pulpa bölümünün tedavisi ile ilgilenen daldır. Günümüzde sıklıkla kanal tedavisi ile birlikte anılan endodonti bilim dalı hekimlerine endodontist denir.
Endodonti (Kanal Tedavisi) Nedir?
Dişler, besin ya da diş eti rahatsızlıkları sonucunda zaman içerisinde çürüyebilir. Bu durumda pulpa alanında iltihap ya da enfeksiyon meydana gelir. Pulpa, dişin kökünde bulunan kanallar aracılığıyla çene kemiğiyle bağlantılıdır. Bu yüzden bu işlem çok hassastır. Endodontistler, pulpa içerisinde yer alan enfeksiyonu temizler ve bu kanalları şekillendirir. Sonrasında ise temizlenen kanallar özel dolgu malzemeleri ile doldurulur. Bu tedavi sayesinde diş korunur ve olası diş kayıplarının önüne geçilmiş olur.
Kanal Tedavisinin Aşamaları Nelerdir?
Kanal tedavisi işleminin anesteziden restorasyona kadar pek çok adımı bulunmaktadır. Sağlıklı bir tedavi için tanının doğru bir şekilde konulması ve tedavi adımlarının adımın atlanmaması gerekir.
- Hastadan anamnez ve onam alınır,
- Lokal anestezi ile diş ve çevre dokuları uyuşturulur,
- Çürük ve enfekte yapılar temizlenerek kök kanallarına giriş yapılır,
- Kök kanal uzunluğu apeks bulucu cihazlarla ve radyografi ile tespit edilir,
- El aletleri ve döner aletler kullanılarak kök kanalları şekillendirilir,
- Enfekte mikroorganizmalar kanal içi dezenfektanlar kullanılarak uzaklaştırılır,
- Kök kanalları tamamen temizlendikten sonra kanallar doldurulur,
- Dişin üst kısmı kompozit dolgu, endokuron veya kuron ile restore edilir.
Kanal Tedavisi Acılı Bir İşlem Midir?
Kanal tedavisiyle ilgili en çok merak edilen sorulardan biri de işlemin ne kadar ağrı ya da acıya neden olduğudur. Ancak, kanal tedavisi acılı bir işlem değildir. Anestezi yapılmadan önce iğnenin girişinin daha az hissedilmesi için işlemin gerçekleştirileceği bölgeye topikal bir spray uygulanır. Daha sonra lokal anestezik yapılmasıyla beraber diş ve etrafındaki bölge uyuşturulur. Bu sayede hasta işlem sırasında herhangi bir acı hissetmez.
Kanal Tedavisi Sonrasında Ağrı Olur Mu?
Kanal tedavisi sonrasında genellikle ağrı şikâyeti olmaz. Bazı durumlarda tedavi sonrası hafif bir ağrı hissedilebilmektedir. Operasyonun tamamlanmasının ardından uyuşukluk geçtikten sonra, dişin damar ve sinirleri koparıldığı ve kök çevresi yaralı olduğu için dişlerle ısırma yapıldığında ilk 3 gün hafifçe bir sızlama meydana gelebilir. Neyse ki bu ağrı da küçük dozda ağrı kesicilerle basitçe çözülebilir.
Maksimum 1 hafta içerisinde ise kanal tedavisi yapılan diş tamamen ağrısız ve rahat yemek yenebilecek bir şekilde iyileşmiş olur. Bunun yanında, işlem yapılan dişinizde sıcak veya soğukta meydana gelen ağrı şikayetleri kanal tedavisinden sonra tamamen kaybolacaktır.
İşlemden 10 gün sonra bile dişinizle ısıramıyorsanız veya sıcak ile soğukta ağrınız varsa, bu durum tedavinizin tamamlanmadığına işaret etmektedir. Şikayetleriniz geçmemiş veya artmışsa endodontiste başvurmanız en iyi yol olacaktır.Kanal Tedavisi başarılı bir işlem midir?
Kanal tedavisi yüksek başarı oranına sahip bir tedavi yöntemidir. Teknolojideki ilerlemelerle beraber kanal tedavisindeki başarı oranı hızla yükselmektedir. Doğru bir endikasyonla ve kurallarına uygun şekilde yapılan bir kanal tedavisinin başarısı ortalama olarak %90-95 gibi yüksek bir düzeye sahiptir. Unutulmamalıdır ki, kanal tedavisi bir dişin çekiminden önceki son tedavi basamağıdır ve hekimin kontrolünde olmayan komplikasyon riskleri her zaman mevcuttur.
Kanal Tedavisi Yapılan Dişin Ömrü Ne Kadardır?
Günümüzde yapılan tedavilerle beraber insanlar arasında “Kanal tedavisi ömrü nedir?” veya “Kanallı diş kaç sene dayanır?” gibi sorular sıkça sorulmaya başlanmıştır. Kanal tedavili dişin ömrü, yapılan tedavinin kalitesine bağlı olarak değişmektedir. İyi bir kanal tedavisi yapılan diş, doğru ağız-diş bakımı ile bir ömür boyu kullanılabilir. Bu anlamda kalıcı bir tedavidir.
Burada dikkat edilmesi gereken nokta, dişin tedaviden önce almış olabileceği hasar nedeniyle kırılma ihtimalidir. Kanal tedavili dişler, tedaviye başlamadan önce çok çürük olduğundan (madde kaybı fazla olduğundan) kırılma riskiyle karşı karşıyadır. Bu yüzden kanal tedavisinden sonra dişe iyi bir üst restorasyon yapılması, dişin ömrünün uzun olmasını sağlayan önemli bir faktördür.
Kanal Tedavisi Sonrası Uyuşukluk Ne Kadar Sürer?
Uyuşukluk bünyeye ve yapılan anestezik maddenin cinsi ve dozuna bağlı olmakla birlikte 2-4 saat arasında geçer. Bazı hastalar uyuşukluğun 6-8 saat sürdüğünü bile söylemektedir. Bu durumda korkulacak bir şey yoktur. Kanal tedavisinden sonra ne zaman yemek yiyebilirim diye düşünüyorsanız, ağzınızdaki uyuşukluğun tamamen geçmesini beklemek doğru bir hareket olacaktır.
Kanal tedavisi ya da başka bir dental müdahale sonrasında uyuşukluk geçene kadar yemek yememek gerekir. Uyuşuk bölge tam olarak kontrol edilemeyeceğinden genellikle ısırılır ve bu da ciddi yumuşak doku yaralanmalarına neden olabilmektedir.
Uyuşukluk tamamen geçene kadar daha çok sıvı şeyler (çorba, içecek) tüketilmesi tavsiye edilmektedir. Uyuşukluk tamamen geçtikten sonra ise yemek yiyip içmekte bir sakınca yoktur. Bölgede oluşabilecek hafif bir ağrı oluşabilmekte, ancak bu ağrı şiddetlenmediği sürece sorun teşkil etmemektedir.
Kanal Tedavili Diş Çürür Mü?
Evet, dişin dolgu olmayan kısmı tekrar çürüyebilir. Kanal tedavisi yapılsa bile diş, ağız ortamına açık olduğu için kötü ağız hijyeni nedeniyle tekrar çürüyebilir. Bu yüzden dişinize kanal tedavisi yaptırmış olsanız dahi ağız ve diş hijyeninize önem vermeye devam etmeniz gerekmektedir.
Kanal Tedavili Diş Ağrır mı?
Kanal tedavisi gören bir diş canlı olmadığı genellikle için ağrımaz. Mükemmele yakın bir kanal tedavili diş uzun yıllar ağızda sorunsuz hizmet verebilmektedir. Yine de, diş veya hekime bağlı olarak aşağıdaki durumlardan biri veya birkaçı mevcutsa o zaman dişte ağrı hissedilebilir.
Kanal tedavili bir dişin ağrımasına sebep olan etkenlerin en çok görülenleri şunlardır;
- Eksik bir tedavi protokolü,
- Gözden kaçan bir kanal varlığı,
- Dezenfeksiyon işlemleri iyi yapılmamış olması,
- Dolgu veya kök dolgusu sızdırması,
- Yüksek bir dolgu ya da kuron restorasyonu,
- Dişin başka bir bölgeden çürümesi gibi etkenler.
Kanal tedavili dişlerde “retreatment” denen, tedaviyi yenileme işlemi çoğunlukla iyi sonuç vermektedir. İşlem, sorunlu dişin kök kanal dolgusunu sökerek yerine daha iyi bir kök kanal dolgusu ve üst dolgusu yapmak olarak basitçe anlatılabilir. Her kanal tedavisi görmüş dişe maalesef bu işlem uygulanamayabilir. Hekim, mevcut duruma bakarak “retreatment” kararını verir.
Kanal Tedavisinin Yeniden Yapılabilir Mi? Retreatment Nedir?
Kanal tedavisi görmüş dişlerde bir sorun varsa, o dişe tekrar kanal tedavisi yapılması yoluna gidilebilir. Kanal tedavisinin tekrarlanması işlemine, yukarıda bahsettiğimiz gibi retreatment denilmektedir.
Kanal tedavisinde başarının en önemli kriteri, tüm kanalların sızdırmaz bir şekilde kök ucuna kadar doldurulması ve üzerine de yine sızdırmaz bir şekilde dolgu yapılmasıdır. Bu kompleks bir işlemdir. Tedavi aşamalarından biri ya da birkaçı eksik yapılmışsa, ilgili dişte yakın zamanda ya da ileride sorunlar meydana gelebilmektedir. İşte bu yüzden şikayetleri geçirmek ve dişi ağızda tutabilmek adına yeniden kanal tedavisi yani retreatment yapmak mantıklı bir karar olabilir.
Retreatment görece yeni bir tedavi şeklidir. Genellikle hekimler kanal tedavisi ile iyileşmeyen ya da bir süre sonra sorun çıkaran dişleri çekme yoluna gitmektedirler. Son tedavi protokolleri ve teknolojiyle birlikte artık bu yaklaşımdan gittikçe uzaklaşılmaktadır. Sorunlu dişleri çekmek yerine yeniden kanal tedavisi uygulanabilmektedir.
Retreatment; bilgi, beceri ve teknik donanım gerektiren bir tedavi prosedürüdür. Eski kanal tedavisinin sökülmesi, yeni bir kanal tedavisi yapmaktan daha zordur. Bu işlemin gerçekleştirilebilmesi için tecrübenin yanı sıra işleme uygun aletlerin de bulunması gerekir.Yeniden kanal tedavisi gibi ileri seviye tedavileri ekipman ve tecrübeleriyle bu konuda uzmanlaşmış hekimler yapabilmektedir.
Yeniden kanal tedavisi yapılan dişlerin iyileşme oranları %80-85 aralığında bildirilmiştir. Retreatment denenerek yeniden kanal tedavisi yapılır ve diş iyileşirse işlem başarılı olmuş olur. İyileşme gerçekleşmezse çekim veya apikal rezeksiyon uygulanır. Kanal tedavisi yapılmış fakat başarısız olunmuşsa dişinizi çektirmeden önce muhakkak bir endodontiste muayene olmanızda ve görüşünü almanızda fayda olacaktır.
Kanal Yenileme Tedavisi (Retreatment) Ağrılı Bir İşlem Midir?
Kanal yenileme işlemi, normal kanal tedavisine göre daha ağrılı bir işlem olabilir. Genellikle bu işlem sırasında veya öncesinde antibiyotik ilaç reçete edilir. İşlem sırasında ve sonrasında da yine oluşabilecek ağrı için ağrı kesici kullanılması gerekir.
Kanal Yenileme Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Kanal yenileme tedavisi, kanal yenilenecek dişin ve hastanın durumuna göre farklılık gösterebilmektedir. Genel olarak kanal yenileme tedavisi 2 seans sonrasında tamamlanmaktadır. Bahsettiğimiz koşullara göre tedavinin süresi dişin durumuna bağlı olarak olarak 3-5 seans süresine de çıkabilmektedir.
Kanal Yenileme (Retreatment) Tedavisinin Fiyatı Nedir?
Kanal yenileme tedavisi, kanal tedavisinden daha kapsamlı ve yüksek uzmanlık isteyen bir işlemdir. Bu işlemin fiyatı gereken uzmanlık, ekipman ve teknolojiyle beraber normal bir kanal tedavisi işleminden daha pahalı olabilmektedir. Yine de akılda bulundurulması gerekir ki, bu işlemlerle diş ağızda kalırsa implant gibi pahalı bir tedaviye olan gereksinim ortadan kalkacak ve kendi dişiniz ağzınızda kalacaktır.