Ağız Kokusu (Halitosis): Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi
Ağız Kokusu Neden Olur?
Halitosis yani ağız kokusu hastaların sıklıkla şikaye ettiği bir problemdir.
Bazı kaynaklar halitozisi çürük yumurta kokusu veya kükürtlü aroma olarak tanımlar. Bu durum sindirim sistemindeki problemlerle veya ağızdaki kükürtlü proteinlerle alakalı olabilir. Çoğu durumda ağız kokusunun nedenini bulmak, bu sorunun çözümüne yönelik ilk adımdır.
Farklı Ağız Kokusu Türleri ve Nedenleri
NEFESİNİZ NAFTALİN GİBİ KOKUYORSA
Aşırı mukus üreten bakterilerden ve sorunlardan kaynaklanıyor olabilir. Alerjiniz, geniz akıntınız veya sinüs enfeksiyonunuz varsa bu tarz bir ağız kokusu meydana gelebilir. Ağzınızdaki bakteriler, mukustaki proteinleri skatol adı verilen bir bileşiğe dönüştürebilir. Alerji tedavisi görmeniz, sinüslerinizde tıkanıklık varsa buhar veya burun sprayı ile sinüslerinizi rahatlatmanız bu kokunun geçmesine yardımcı olabilir.
NEFESİNİZ TATLIMSI-MEYVEMSİ KOKUYORSA
Diyabet yani şeker hastalığınız olabilir. Kan dolaşımınızdaki şeker normalde enerji için üretmek için hücrelerinize gider. Bu durum gerçekleşmezse, hücreleriniz enerji için yağ yakmaya başlar. Bu sürecin yan ürünü olarak oluşan ketonlar nefesin meyvemsi kokmasına neden olabilir.
NEFESİNİZ EKŞİ SÜT GİBİ KOKUYORSA
Laktoz intoleransı olabilirsiniz. Bu koku sizin süt proteinlerindeki proteini düzgün bir şekilde parçalayamamanızdan kaynaklı meydana gelebilir. Süt ürünleri tükettikten sonra ishal, kramp, kasılma ve gaz gibi başka semptomlar da gelişiyorsa laktoz intoleransı tespit edilebilir.
NEFESİNİZ KİRLİ BEBEK BEZİ GİBİ KOKUYORSA
Bademcik taşı veya bağırsak probleminiz olabilir. Doktorunuz bademcik taşını değerlendirdikten sonra bağırsak probleminiz olup olmadığını kontrol edebilir.
Ağız Kokusuna Ne Sebep Olur?
Ağız kokusu şikayetlerinin geneli (yüzde 80-90) ağız içi nedenlerden kaynaklanmaktadır. Bu nedenlerden kaynaklanan ağız kokusu yetersiz ağız hijyeni, diş eti iltihabı ve diş çürüğü ile ilişkilidir, ancak mükemmel ağız diş bakımı yapan kişilerde de ağız kokusu görülebilir. Kötü nefes ağırlıklı olarak dişler arasında kalan plaklar üzerindeki bakteriler ve dilin üçte birinin arka kısmında kalan besin artıklarından kaynaklanmaktadır. Dildeki yarıklar ve çatlaklar kokuya neden olan mikroorganizmaların çoğalması için uygun bir ortam hazırlar. Ağız kuruluğu, sorunlu diş tedavileri, diş ve diş eti absesi, uyumu bozulmuş kaplamalar, kırılmış dolgular, diş taşları, diş eti çekilmeleri, sürmeye çalışan yirmi yaş dişleri gibi ağız içi faktörler ağız kokusuna neden olmuş olabilir.
Ağız Kokusunun Genel Nedenleri
1. Bazı besinler: Sarımsak, soğan veya bu tarz besinler kan dolaşımına emilir. Bu besinler vücuttan atılana kadar nefesinizi etkileme potansiyeline sahiptir.
2. Özensiz ağız bakımı: Etkin ve düzenli diş fırçalanmaması, dil fırçalama yapılmaması, diş ipi-arayüz fırçası kullanılmaması ve rutin diş muayenesi yapılmaması durumunda yemekler ağız içerisinde ve dişlerin arasında veya yüzeyinde kalır.
3. Protezlerin yanlış temizlenmesi: Dikkatli ve doğru şekilde temizlenmeyen protezlerde bakteri, mantar ve besin artıkları birikerek ağız kokusuna neden olabilir.
4. Dilde kokuya neden olan bakteriler: Dil yüzeyi kıl şeklinde ince papillalar bulunmaktadır. Bu papillalar besin artıklarını tutar.
5. Periodontal hastalık: Ağız kokusuna sebebiyet veren en önemli problemlerden biridir.
6. Ağız kuruluğu (kserostomi): Ağız kuruluğu fizyolojik bir problemdir. Bu durum genellikle ağız kokusunun önemli bir parçasıdır.
Ağız Sorunlarından Kaynaklanan Kötü Nefes
1. Diş çürükleri ve kırık dişler
2. Diş eti hastalığı (Periodontitis ve Gingivitis)
3. Diş eti ve diş apseleri
4. Yarık dil
5. Uyumsuz köprüler, kuronlar
6. Diş teli, ortodontik tedavi
7. Ağız enfeksiyonları
Ağız Kokusu Bulaşıcı mıdır?
Ağızda koku problemi bulaşıcı değildir. Fakat yine de ağız ortamındaki bakterilerin bulaşma riskini en aza indirmek için diş fırçası, çatal kaşık gibi kişisel eşyaların paylaşılmamasını tavisye ederim.
Ağız Kokusunu Gidermek İçin Evde Ne Yapılabilir?
1. Diş fırçalama: Dişleri, özellikle yemeklerden sonra düzenli olarak fırçalamak, yiyecek parçacıklarını temizlemeye ve dişlerde ve diş etlerinde bakteri oluşumunu önlemeye yardımcı olur.
2. Diş ipi-arayüz fırçası kullanımı: Diş ipi, diş fırçasının erişemediği sıkışık alanlara erişir. Uygun diş ipi kullanımı, sıkışmış besin artıklarını temizleyebilirsiniz.
3. Dil temizliği: Dil fırçası ile dil temizliği yapmak da yine ağız kokusunu gidermek için yapılması gereken en önemli adımlardan bir diğeridir.
4. Gargara kullanmak: Bütün bunlara ilave olarak gargara kullanarak arta kalan bakterileri ve plakları uzaklaştırabilirsiniz.
5. Ağız duşu kullanmak: Özellikle periodontal probleminiz varsa veya tel tedavisi görüyorsanız, ağız duşu ile besin artıklarının birçoğunu uzaklaştırabilirsiniz.
Ne Zaman Doktora veya Diş Hekimine Görünmelisiniz?
Geçmeyen kötü nefes sorununuz varsa dişhekimine danışmalısınız. Devamlı, kronik kötü nefes veya nefes kokusunda ani bir değişiklik bazen altta yatan bir tıbbi hastalığın veya diş sorununun belirtisi olabilir. Ağız kokusunun diğer olası nedenlerini belirlemek için birincil bakım doktorunuza danışmanız önemlidir.
Kötü Nefese Neden Olan Yiyecekler
– Sarımsak ve soğan
– Kahve
– Alkollü içecekler
– Süt ürünleri
– Yüksek proteinli yiyecekler
– Ton balığı ve diğer balıklar
– Rafine ve işlenmiş şekerler
Profesyonel Halitozis Tedavisi
Evde tüm bu ağız bakım aşamalarını yapmanıza rağmen hala ağız kokusu şikayetiniz varsa önce diş hekimine görünmelisiniz. Durumunuzu paylaşmaktan korkmayın veya utanmayın. İstanbul diş polikliniğimizde alanında uzman diş hekimlerimiz bu sorunu çözmeniz için yardımcı olacaktır. Dişlerinizde her hangi bir problem olup olmadığı değerlendirildikten sonra diş hekiminiz gerekirse sizi doktora yönlendirecektir.
Ağız kokusu çoğunlukla yetersiz ağız-diş bakımı, şeker hastalığı, uzun süreli açlık (oruç durumlarında), boğaz enfeksiyonu, böbrek ve karaciğer hastalıkları, reflü gibi sebeplerden ortaya çıkmaktadır. Tüm ağız hijyeni sağlanmasına rağmen geçmeyen ağız kokusu varlığında solunum ve sindirim sistemi kanserlerinin de değerlendirilebilir.