Diş Çekimi Sonrası Kanama: Süre, Bakım ve Özel Durumlar

Diş çekimi sonrası kanama, pıhtı oluşup stabil kaldığında kısa sürede kontrol altına alınır. Pıhtıyı yerinden oynatabilecek davranışlardan (kuvvetli çalkalama, sık tükürme, pipet kullanımı, sıcak gıda/içecek, sigara–alkol, ağır egzersiz) kaçınmak iyileşmeyi hızlandırır.

Diş çekimi sonrası kanama ne kadar sürer?

• Kanama çoğu vakada ilk 1–2 saatte belirgin biçimde azalır; pıhtı korunursa ortalama 4–6 saat içinde durur.
• İlk saatlerde tükürükte pembeleşme olağandır; izlenmesi gereken, taze kırmızı kanın “damla damla” akışının sürüp sürmediğidir.

Kanamayı azaltmak için:

• Çekimden hemen sonra gazlı bezi 30–45 dakika dişlerinizi kapatarak sabit ve yeterli bası ile ısırın; gerekirse bir tur daha tekrarlayın.
• İlk 24 saatte kuvvetli çalkalama yapmayın, sık tükürmeyin, pipet kullanmayın.
• Sıcak yiyecek–içecek, sigara ve alkolden uzak durun; baş–gövdeyi yüksekte tutarak dinlenin.
• Sauna, sıcak duş, ağır egzersiz gibi dolaşımı artıran etkenler ilk gün ertelenmelidir.

Hekime başvuru gerektiren durumlar:

• 6 saatten uzun süren aktif/taze kanama
• Pıhtının hiç oluşmaması veya tekrarlayan pıhtı kaybı
• Kötü koku, ateş, hızla artan şişlik ya da kontrol edilemeyen ağrı

Süt dişi çekimi: Çocuklarda kanama ve bakım

Çocuklarda iyileşme genellikle daha hızlıdır; süt dişi çekimi sonrası kanama çoğu zaman 15–30 dakika içinde durur.

Aileler için öneriler:

• 15–20 dakika gazlı bezle etkin bası yaptırın.
• İlk saatlerde sıcak gıda/içecek ve pipet yasaktır.
• Çalkalama ve sık tükürme pıhtıyı bozabileceği için engellenmelidir.
• Çocuğun dili veya parmağıyla yara yerini yoklaması önlenmelidir.
• Kanama beklenenden uzun sürerse ya da halsizlik/ateş/ağrı artarsa hekime danışın.

Kan sulandırıcı kullananlarda diş çekimi

Antikoagülanlar (warfarin/ Coumadin; NOAC’lar: rivaroksaban, apiksaban vb.) kardiyovasküler açıdan kritiktir; hekim önerisi olmadan kesilmemelidir. Randevudan önce kullanılan tüm ilaçlar ve sistemik hastalıklar eksiksiz bildirilmelidir.

Planlama ve uygulama ilkeleri:

• Warfarin kullananlarda güncel INR değerlendirilir; basit çekimler için çoğunlukla INR < 3 hedeflenir.
• NOAC kullananlarda işlem tipi ve bireysel risk temelinde birçok basit çekim ilacı kesmeden yapılabilir; karar ilgili hekimlerce ortak verilir.
• İşlem sonrası 45–60 dakika etkin gazlı bez basısı uygulanır; gerekirse lokal hemostatik materyaller, dikiş ve traneksamik asitli solüsyonlar tercih edilir.
• İlk 24 saatte sıcak gıda/içecek, sigara–alkol, yoğun efor ve pipetten kaçınılır.

Acil başvuru gerektiren bulgular:

• 6 saatten uzun süren yoğun kanama
• Baygınlık hissi, çarpıntı, belirgin halsizlik
• Pıhtının tekrarlayan kaybı ve kontrol edilemeyen ağrı

Uygulama ve takip

Hastanın tıbbi öyküsü, kullandığı ilaçlar ve sistemik durumu işlem öncesinde ayrıntılı biçimde değerlendirilmelidir. Çekim sırasında lokal hemostaz için etkili bası, atraumatik teknik, gerek görüldüğünde dikiş, lokal hemostatik materyaller ve uygun olgularda traneksamik asitli irrigasyon gibi kanıta dayalı yöntemler tercih edilmelidir. İşlem bitiminde yazılı bakım talimatı verilerek ilk 24 saatte kaçınılması gereken uygulamalar (çalkalama, pipet, sıcak gıda/içecek, sigara/alkol, yoğun efor) net biçimde anlatılmalıdır. Kanama, ağrı veya şişlik beklenenden uzun sürerse; telefon, mesaj veya fotoğrafla erken değerlendirme yapılmalı ve gerektiğinde aynı gün kontrol planlanmalıdır.