Kanal Tedavili Diş Çürür mü?

Endodonti tedavisi görmüş hastaların sordukları sorulardan biri de “Kanal tedavili diş çürür mü?” olmaktadır. Evet, kanal tedavisi görmüş dişler çürüyebilir. Örneğin, kanal tedavili bir azı dişinin dolgu olmayan tarafında bir çürük başlangıcı olabilir. Veya diş ipi kullanmayan hastalarda dolgunun altından diş tekrar çürüyebilir. Bu, özellikle ağız hijyeni iyi olmayan bireylerde sıkça görülen bir durumdur.

Bir başka durum ise, eğer kanal tedavisi sonrası üst dolgu sızdırmaz bir şekilde yapılmadıysa, ağız içindeki tükürük ve mikroorganizmalar bir şekilde dişin içine sızabilir; bu sızıntı yüzünden de ağız içindeki mikroorganizmalar dolgu altında birikerek dolguyu alttan çürütebilir.

Kanal Tedavili Diş Çürürse Ne Olur?

Kanal tedavili diş çürüdüğünde; dişin siniri olmadığı için hasta başlangıçta ağrı şikayeti duymaz, ancak dolguda renk değişimi varsa, dolgu kırılırsa veya diline bir farklılık gelirse hasta durumu fark eder.

Kanallı dişin çürümesi durumunda üç senaryo karşımıza çıkabilir:

• Kanal tedavili diş çürürse ve hemen fark edilirse çürük kısım temizlenip hemen dolgu yapılır ve sorun hızlıca çözülür.

• Kanal tedavili diş çürür ve dolgu veya diş kırılırsa ama dişte ağrı yok veya dişin filminde sorun gözükmüyorsa dolgu, endokoron veya kaplama tedavisi ile diş tedavi edilir.

• Eğer ki hastanın kanallı dişi çürürse ve çürük derinleşirse, kanal tedavisi etkilenir. Kanal tedavisi enfekte olur ve dişte enfeksiyon gelişir. Hasta şiddetli ağrı veya diş etinde, yüzünde şişlik ile diş hekimine ulaşır. Bu durumda sadece çürüğü temizleyip dolgu yapmak yeterli olmayacaktır. Kanalların tekrar tedavi edilmesi yani kanal yenileme tedavisi (retreatment) yapılması gerekecektir. Fakat kanallar yenilenemiyorsa dişin çekilmesi gerekecektir.

Bu yüzden ağzınızda kanal tedavisi görmüş bir diş varsa yıllık kontrollerinizi aksatmayınız.

Kanal Tedavili Diş Kırılır mı?

Kanal tedavisi yapılan dişlerde kırıklar meydana gelebilmektedir. Kanal tedavili dişlerde görülen kırıkların sebeplerinden kısaca bahsetmek gerekirse, dişin dayanıklılığını sağlayan en önemli iki yapısı vardır. Biri mine, diğeri de dişin canlılığını sürdürmesini sağlayan pulpadır.

Dişlerin kök ucuna kadar uzanan pulpada; dişin canlılığını sürdürmesini sağlayan sinirler, kan damarları ve bağ dokusu bulunur. Kanal tedavisi sırasında özel aletler yardımıyla pulpa temizlenir ve içi kanal malzemeleri ile doldurulur. Pulpanın alınmasından dolayı dişlerde kuruma meydana geldiği için dişler yapısal olarak zayıflayarak kırılganlaşır.

Diş minesi, dişlerinizin gözle gördüğünüz en dışındaki tabakasıdır. İnsan vücudundaki en sert maddedir ve yüksek oranda mineral içerir. Dişlerde meydana gelen çürüklerden dolayı dişin minesi zarar görür. Çürük, mine tabakasını aştıktan sonra dentine doğru ilerler ve pulpa dokusuna ulaşıp dişlerde ağrıya sebep olur. Çürük bu kadar derinleşirken dişte çok ciddi miktarda sağlam doku kaybolur. Kanal tedavisi sırasında meydana gelen çürükler ve desteksiz mineler kaldırılır. Dişin kalan dokusu, dolgu malzemeleri ile tamamlanr. Beyaz renkli olan kompozit dolgular dişe kimyasal bağlantı yoluyla yani yapıştırılarak bağlanır. Kalan diş dokusu ne kadar azsa dolgunun da tutuculuğu o kadar az olmaktadır. Bu yüzden çiğneme kuvvetlerinin de etkisiyle zaman geçtikçe dolgularda kırılmalar meydana gelir.

Sert ve kabuklu yiyeceklerin tüketilmesi, diş sıkma ve gıcırdatma gibi alışkanlıklar dişlerin zarar görmesine, çatlamasına, dolguların veya dişlerin kırılmasına neden olmaktadır.

Bu yüzden kanal tedavili dişlerin, hiç tedavi görmemiş dişlere göre daha kırılgan olduğu unutulmamalıdır. Nasıl ki kurumuş bir yaprak ile dalındaki yaprağın arasında esneklik, dayanıklılık, renk, parlaklık açısından fark varsa; kanal tedavili diş ile işlem görmemiş diş arasında da dayanıklılık, renk vs arasında fark vardır.

Kanallı Dişin Dolgusu Kırılır mı?

Kanallı dişin dolgusu kırılabilir. Dolguyu tamir etmeden önce dolgunun neden kırıldığını tespit etmek gerekir. Bu sayede bu dişin tekrar kırılmasının önüne geçilmiş olur.

“Kanallı dişin dolgusu neden kırılır?” sorusunu cevaplamak gerekirse:

• Yapılan dolgu çok büyük ise ve sağlam diş dokusu çok az ise dolgu tutmayabilir ve kuvvetler karşısında kırılabilir.

• Hastanın parafonksiyonel alışkanlıkları da dolgunun kırılmasında çok büyük bir risk oluşturur. Yani hastada şiddetli diş sıkma veya gıcırdatma varsa sadece dolgunun tamiri yeterli olmaz. Hastanın bruksizm şiddetine bağlı olarak gece plağı, botoks uygulaması gibi tedavilerin de yapılması gerekebilir.

• Dişin üzerinde fındık, fıstık kırmak veya sert kabuklu besinler tüketmek de dolgunun kırılmasına yol açabilir. 

• Ağız hijyeni yeterli olmayan hastalarda, bazen dişte tekrar arayüz çürükleri meydana gelmekte ve dolgunun altından diş çürüyebilmektedir. Buna bağlı olarak dolgunun bağlantısı zayıflar, dolgu kırılabilir veya düşebilir.

Kanal ve Dolgu Arasındaki Nedir?

Dişte meydana gelen çürüğün sadece mine yüzeyinde olduğu durumlarda veya biraz daha ilerleyip minenin altındaki tabaka olan dentine ulaştığı durumlarda dişin canlılığını sürdürmeye devam ettiğimiz tedavi türüne dolgu denir. Eski yıllarda siyah renkli amalgam dediğimiz dolgular sıkça yapılırken, günümüzde amalgam dolguların içerisinde civa bulundurmasından dolayı zararlı etkileri tespit edilmiş ve kullanılmaması gerektiği açıklanmıştır. Günümüzde daha estetik, daha güvenilir olduğunu bildiğimiz beyaz renkteki kompozit dolgular tercih edilmektedir.

Dolgu tedavisinden sonra dişte hassasiyet olması normaldir. Çünkü dişin sinirleri alınmadığı için diş canlıdır. Dolgu sonrasında meydana gelen bu sıcak-soğuk hassasiyeti zamanla azalmakta, 2-3 hafta sonra kaybolmaktadır.

Kanal Tedavisi ise çürük, travmadan veya protetik sebeplerle dişin en iç tabakası olan pulpa dokusunun uzaklaştırılması, dişin dezenfekte edilmesini ve ardından tekrar dolgu ile kapatılması işlemidir.

Kısacası kanal tedavisi, dolgunun daha ileri aşaması diyebiliriz. Bazen hastalarımız “hocam kanal tedavisi yapmayalım, ağrım yok, dolgu ile kurtarsak olmuyor mu?” diye soruyor. Çürük temizlemeye başladığımızda, çürük sinirlere temas etmiyorsa derin dolgu (kuafaj) uygulaması yapabiliyoruz. Fakat dolgu veya kanal tedavisi, hastanın dişinin durumuna bağlı olarak karar verdiğimiz tedavi seçenekleridir.

Kişide spontan ağrı, gece uykudan uyandıran ağrı, sıcak veya soğukta geçmeyen hassasiyet gibi şikayetler varsa kanal tedavisi yapılması gerekmektedir. Daha hafif ağrı durumlarında veya tatlı yerken hassasiyet var şikayetleri varsa genellikle dolgu ile dişi kurtarabiliyoruz. Tabii ki de tüm bu kararları klinik muayene ve radyolojik gözlem ile kesinleştirmemiz gerekmektedir. 

Özet olarak konuyu şu şekilde toparlayabiliriz;

1. Kanal tedavili diş çürür mü?
Evet, kanal tedavili dişler de çürüyebilir. Çürük, dolgu olmayan kısımlardan başlayabilir veya dolgunun altından tekrar gelişebilir, özellikle ağız hijyeni yeterli olmayan bireylerde bu durum daha sık görülür.

2. Kanal tedavili diş çürürse ne olur?
Çürük, kanal tedavili bir dişte başladığında, diş siniri olmadığı için başlangıçta ağrı hissedilmez. Ancak, dolguda renk değişimi, kırılma veya dişte hissedilen bir farklılık, çürüğün fark edilmesine yol açar.

3. Kanal tedavili diş neden kırılır?
Kanal tedavisi sırasında pulpa dokusunun çıkarılması dişin yapısal dayanıklılığını azaltır. Bu, dişi daha kırılgan hale getirir, özellikle destekleyici mine dokusu kaybedildiğinde.

4. Kanal tedavili dişlerin ömrü ne kadardır?
Kanal tedavili dişler genellikle uzun süre dayanabilir, ancak çeşitli faktörlere bağlı olarak kırılma veya hasar görme riskleri bulunmaktadır.

5. Kanallı dişin dolgusu neden kırılır?
Büyük dolgular, sağlam diş dokusunun az olması, şiddetli diş sıkma veya gıcırdatma alışkanlıkları gibi etmenler dolguların kırılmasına yol açabilir. Ayrıca, ağız hijyeninin yetersiz olması dolgunun altından çürüklerin başlamasına ve dolgunun zayıflamasına sebep olabilir.

6. Kanal tedavisi ve dolgu arasındaki fark nedir?
Dolgu, daha yüzeysel çürükler için uygulanırken, kanal tedavisi, çürük veya travma nedeniyle pulpa dokusunun zarar gördüğü durumlarda gereklidir. Kanal tedavisi, dişi içten temizleyerek dezenfekte eder ve sonra dolgu ile kapatır.

7. Kanal tedavisi sonrası dolgu mu, kaplama mı daha iyidir?
Bu, dişin ne kadar madde kaybına uğradığına bağlıdır. Geniş madde kaybı olan ve kırılgan hale gelen dişler için genellikle kaplama önerilir.

8. Kanal tedavili bir diş nasıl korunur?
Sert ve kabuklu yiyeceklerden kaçınmak, düzenli diş hekimi kontrolleri ve gerekirse kaplama yapmak, kanal tedavili dişlerin korunmasına yardımcı olabilir.

Ayrıntılı bilgi almak isterseniz polikliniğimizi arayarak randevu alabilirsiniz.