Ortodontik tedavisi bireyin diş ve iskelet yapısına ve şikayetlerine bağlı olarak benzerlik gösterse de, tedavi planı her vaka için farklı olabilmektedir. Ortodontik problemlerin erken teşhisi son derece önemlidir. Erken teşhis edilen anomalilerde bozukluk önlenebilmekte veya en aza indirilmektedir.

İskeletsel bozukluklar büyüme gelişim tamamlanmadan önce (Ortalama olarak kızlarda 12, erkeklerde 14 yaş civarı) teşhis edilirse tedavileri mümkün olabilmektedir. Aksi taktirde bu tip bozukluklar çoğu zaman sadece cerrahi müdahaleler-ortodontik tedavi kombinasyonu ( ortognatik cerrahi ) ile tedavi edilebilmektedir.)

Ortodontik Bozuklukların Teşhisi ve Tedavisi

Ortodontik bozukluklar esas olarak 3 başlıkta sınıflandırılır.

Sorunlar iskeletsel, dişsel ve ya her ikisinin kombinasyonu şeklinde karşımıza çıkabilmektedir. Bunun yanı sıra Panoramik röntgenlerden yararlanarak dişlerin sürme zamanı, sürme doğrultusu, kök durumları ve sayıları teşhis edilebilir.

Ortodontik tedavi, çocuklarda uygulanabildiği gibi erişkin hastalarda da uygulanabilmekter.

Güzel ve estetik gülümsemenin günlük iş ve sosyal yaşamda ön plana çıkmasıyla birlikte erişkinlerde ortodonti tedavisi talebi artmaktadır.

Ortodontide Tedavi Türleri

Tedavi seçeneklerinin kullanımı vakanın gereksinimi ve hastanın talebine göre değişiklik gösterebilmektedir. Aşağıdaki gibi sıralayabiliriz :

• Metal Braketler
• Şeffaf Braketler
• Kapaklı Braketler (Sürtünmesiz sistemler)
• Şeffaf Plaklarla Tedavi

Ortodonti Tedavisi Hangi durumlarda uygulanır?

• Diş-çene kapanış problemlerinde
• Çene gelişim bozukluğu durumlarında
• Dişler arasında aralık varsa
• Dişlerde çapraşıklık varsa
• Gömük dişlerin, çeneye uygun yerine yerleştirilmesinde
• Dişleri yamuk ve eğri olan kişiler de
• Gömülü veya eğri dişler için bu tedavi uygulanabilir.

Yaş Sınırı Var mıdır?

Ortodonti tedavisinin yaş sınırı kesin bir şekilde belirlenmiş değildir. Temelde, çapraşıklıkların düzeltilmesi için ortodonti tedavisi her yaşta uygulanabilir. Ancak, tedavi sonuçları ve süresi yaş faktörüne göre değişebilir.

Dişlerin hareketliliği yaşla birlikte azalabilir, bu nedenle genellikle gençler ve genç yetişkinlerde tedavi daha hızlı ve etkili olabilir. Ergenlik dönemi, dişlerin ve çenelerin hala büyüme ve gelişim sürecinde olduğu bir dönemdir, bu nedenle ortodonti tedavisi bu dönemde daha etkili olabilir.

Ancak, yetişkinlerde de ortodonti tedavisi mümkündür. Teknolojik gelişmeler ve yeni tedavi yöntemleri sayesinde, yetişkinlerde de çapraşıklıklar düzeltilip dişlerin hizalanması mümkün olabilir. Ancak yetişkinlerde tedavi süresi genellikle gençlerden daha uzun olabilir.

Eğer iskeletsel bozukluklar söz konusu ise, tedavi ergenlik dönemi tamamlanmadan önce yapılması gerekebilir. İskeletsel düzeltmeler için bazen cerrahi müdahale gerekebilir. Bu sorunların tedavisi ortognatik cerrahi adı verilen kapsamlı ameliyatlar ile tedavi edilir. Bu tip zor tedavilere ihtiyaç kalmaması için 7-8 yaşlarında ortodontik muayene yapılmalıdır.

En iyi sonuçları elde etmek için, ortodonti tedavisi için en uygun zamanı belirlemek ve bir uzman ortodontiste danışmak önemlidir.

Ortodonti tedavisi için ideal yaş nedir?

Ortodonti tedavisi için “ideal yaş” kesin bir tanım içermez, çünkü her bireyin diş yapısı, çene yapısı ve tedavi ihtiyaçları farklıdır. Ancak, farklı yaş grupları için tedavi gereksinimleri ve avantajları şu şekilde genel olarak özetlenebilir:

Erken Çocukluk Dönemi (7-8 yaş):

Bu dönemde erken müdahale ve erken teşhis büyük önem taşır. Çocukların diş ve çene gelişimi hala devam ettiği için olası sorunlar daha erken tespit edilebilir ve hafifletilebilir. Bu dönemde yapılan erken müdahaleler, ileride daha karmaşık tedavileri önlemeye veya daha kolay hale getirmeye yardımcı olabilir.

Ergenlik Dönemi (12-18 yaş):

Bu dönemde dişlerin ve çenelerin büyüme ve gelişme süreci büyük ölçüde tamamlanır. Bu nedenle, çapraşıklıkların düzeltilmesi ve dişlerin hizalanması için ideal bir dönemdir. Dişler daha hızlı hareket eder, tedavi sonuçları daha çabuk görülebilir.

Genç Yetişkinlik Dönemi (18-25 yaş):

Dişlerin ve çenelerin büyüme hızı azalsa da, ortodonti tedavisi bu dönemde de uygulanabilir. Estetik kaygılar veya fonksiyonel sorunlar için tercih edilen bir dönem olabilir. Estetik kaygıları olan yetişkinler için, şeffaf plaklar gibi görünmez tedavi seçenekleri sunulur.

Yetişkinlik Dönemi (25 yaş ve sonrası):

Dişlerin hareketliliği yaşla birlikte azalsa da, ortodonti tedavisi hala uygulanabilir. Tedavi süresi genellikle daha uzun olabilir ve bazı karmaşık durumlar cerrahi müdahale gerektirebilir. Tedavi, estetik ve fonksiyonel iyileştirmeler sağlamak için yapılabilir.

Tedavi Ne Kadar Sürer?

Ortodonti tedavisinin süresini etkileyen bazı faktörler şunlar olabilir:

Tedavi Tipi:

Tedavi süresi, kullanılan ortodontik cihaz veya yönteme bağlı olarak değişebilir. Metal braketler, seramik braketler, şeffaf plaklar gibi farklı tedavi seçenekleri bulunmaktadır ve bunların her birinin farklı etki hızı ve süresi olabilir.

Tedavi İhtiyacı:

Tedavi ihtiyacı olan çapraşıklık veya problemin karmaşıklığı, tedavi süresini etkiler. Basit düzeltmeler kısa bir süre içinde tamamlanabilirken, daha karmaşık problemler daha uzun bir süre gerektirebilir.

Yaş ve Büyüme Durumu:

Gençlerin dişleri hala büyüme ve gelişme aşamasındayken tedavi daha hızlı sonuçlanabilir. Bu nedenle ergenlik dönemi tedavileri genellikle daha hızlı olabilir.

Hasta İşbirliği:

Tedavi süresini etkileyen önemli faktörlerden biri, hastanın tedavi sürecine olan işbirliği ve önerilere uyumudur. Düzenli kontrolleri takip etmek, tel veya aparey kullanımını doğru şekilde gerçekleştirmek tedavi sonuçlarını etkiler.

Tedavi Öncesi Durum:

Tedaviye başlamadan önceki dişlerin ve çenelerin durumu, tedavi süresini etkileyebilir. Önceki problemlerin karmaşıklığı, tedavi süresini artırabilir.

Genel olarak, basit düzeltmeler birkaç ay içinde tamamlanabilirken, daha karmaşık problemler 1 ila 3 yıl veya daha uzun bir süre gerektirebilir. Tedavi süresi konusunda en iyi bilgiyi, bir uzman ortodontistten alabilirsiniz. İlk muayene sırasında ortodontistiniz, durumunuzu değerlendirerek size tahmini bir tedavi süresi verebilir.

Ortodontist ve Diş Hekimi Arasındaki Fark Nedir?

Diş hekimleri genel diş sağlığına odaklanır. Diş hekimleri, dişlerin bakımı, tedavisi, çürüklerin tedavisi, diş eti sağlığı ve genel ağız sağlığı ile ilgilenirler.

Ortodontistler, diş ve çene çapraşıklıklarını düzeltme uzmanlığına sahiptir. Dişleri hizalama, çapraşıklıkları düzeltme, kapanış problemlerini tedavi etme gibi konularda uzmandırlar.

Ortodontistler, eğitimlerini tamamlayarak bu alanda 4-5 sene eğitim alarak uzmanlaşmışlardır ve özel ortodonti ekipmanlarını kullanarak dişleri istenen pozisyonlara getirirler.

Braketler, teller, şeffaf plaklar gibi ortodontik cihazları kullanarak çeşitli diş ve çene problemlerini tedavi ederler.

Kısacası, diş hekimleri genel diş sağlığı ve tedavileri konusunda uzmanlaşırken, ortodontistler özellikle diş ve çene çapraşıklıklarının düzeltilmesi konusunda uzmanlaşmış diş hekimleridir.

Ortodonti tedavisi olmazsa ne olur?

Ortodonti tedavisi olmazsa, çeşitli diş ve çene sorunları gelişebilir veya ilerleyebilir. Bu sorunlar hem estetik hem de fonksiyonel açıdan olumsuz etkilere yol açabilir. İşte ortodonti tedavisi olmadığında ortaya çıkabilecek bazı olumsuz durumlar:

Estetik Problemler:

Diş çapraşıklıkları ve çene düzensizlikleri, estetik sorunlara neden olabilir. Özellikle ön dişlerdeki çapraşıklıklar, gülen yüzün estetik görünümünü olumsuz etkileyebilir.

Fonksiyonel Sorunlar:

Diş çapraşıklıkları ve çene düzensizlikleri, çiğneme, konuşma ve solunum gibi fonksiyonları olumsuz etkileyebilir. Ağız ve çene yapısındaki sorunlar, yemek yeme, konuşma ve genel ağız sağlığı üzerinde zorluklara yol açabilir.

Diş ve Diş Eti Problemleri:

Çapraşıklıklar ve düzensizlikler, dişler arasında temizliği zorlaştırabilir, bu da diş çürükleri ve diş eti hastalıklarının riskini artırabilir. Ayrıca düzensiz dişler, aşırı yüklenmeye bağlı olarak aşınma ve dişlerde bozulmalara yol açabilir.

İskeletsel Sorunlar:

İskeletsel olarak ciddi çene düzensizlikleri, ısırık problemleri ve yüz simetrisi sorunları, daha ileri yaşlarda daha karmaşık tedavi yöntemlerini gerektirebilir.

Özgüven Kaybı:

Estetik ve fonksiyonel sorunlar nedeniyle özgüven kaybı yaşanabilir. Diş çapraşıklıkları ve düzensizlikler, bireyin kendine olan güvenini olumsuz etkileyebilir.

Ortodonti tedavisi, bu olumsuz durumların önlenmesi veya düzeltilmesi için etkili bir çözüm sağlar. Tedavi, dişleri düzeltmek ve çene düzensizliklerini gidermek suretiyle hem estetik hem de fonksiyonel iyileştirmeler sağlayarak daha sağlıklı bir ağız ve gülümseme elde edilmesini destekler.

Ortodonti Tedavisinde Diş Çekimi Yapmak Gerekli Mi?

Ortodonti tedavisinde diş çekimi gerekliliği kişinin diş yapısı, çene yapısı, çapraşıklık derecesi ve tedavi planına bağlı olarak değişebilir. Her durum farklıdır ve diş çekimi gerekip gerekmediğine dair karar ortodontist tarafından yapılmalıdır.

Genellikle çeneler arasında uyumsuzluk varsa örneğin üst çenenin alt çeneye göre dar veya geniş olması durumunda, dişlerin kapanışını ayarlayabilmek adına çekim uygulaması yapılabilir.

Diğer bir nedense dişlerin boyutuna veya çapraşıklığın ciddiyetine bağlı olarak dişlerin sıralanmasına alan yaratmak amacıyla diş çekimi yapılabilir.

Çoğunlukla diş çekimi için birinci küçük azı dişi tercih edilir.

Ortodontik Tedavi Süreci

İlk muayeneden sonra tedavi protokolü doktorla görüşülerek tedaviye başlamak için randevu planlaması yapılır. İlk randevuda hastanın ağız yapısını tam olarak değerlendirmek için panaromik ve sefalometrik röntgenler çekilir. Bu röntgenler, tedavi planlamasında önemli bilgiler sağlar. Ayrıca, tedavinin başlangıç halini belgelemek amacıyla hastanın fotoğrafları çekilir ve alçı kalıplar veya dijital ölçüler alınır.

Tedavi planlaması, bu kayıtlar ve yapılan analizler sonucunda yapılır. Sonraki 1-2 randevuda, planlanan işlemlere başlanarak hastaya teller veya diğer tedavi mekanikleri uygulanır. Bu noktada tedavi resmen başlamış olur. Tedavi süreci boyunca, işlemin türüne göre 3 ila 5 hafta aralıklarla kontroller yapılır. Bu kontrollerde tellerde değişiklikler ve aktivasyonlar gerçekleştirilir. Bu şekilde, önceden tahmin edilen tedavi süresi boyunca tedavinin ilerlemesi sağlanır.

Tedavi başladığında tellere bağlı olarak dişlerde hareketlilik olacağı için hasta ağrı duyabilir. Bu normal bir durumdur. Her aktivasyon sonrasında dişlerde ağrı meydana gelir ama günden güne bu ağrılar azalır.

Hasta, tedavi süresince  doktorun tavsiyelerine harfiyen uymalıdır. Bu nedenle aile, hasta ve doktor arasında işbirliği gereken bir süreçtir.

Ortodonti Tedavisi Boyunca Nelere Dikkat Edilmelidir?

Ortodontik tedavi sürecinde hastanın kurallara uyması, tedavinin kısalığı ve sonucu açısından büyük önem taşır. Ortodontik tedavi genellikle 1,5 – 2 yıl gibi bir süreyi kapsar. Doktorun önerilerine uyum sağlandığında tedavi süresi daha kısa olabilir. Uyulmadığında ise süre uzayabilir.

Randevulara düzenli gelmek oldukça önemlidir. Tedavi başladıktan sonra genellikle her 4-6 haftada bir kontrol randevularına gelinmesi gerekir. Tedavi süresince randevulara düzenli olarak gelmek, tedavi sürecinin etkinliği açısından kritik bir faktördür.

Ağız bakımına özen göstermek gereklidir. Tedavi öncesi çürük varsa, bunların tedavi edilmesi veya diş taşlarının temizlenmesi gerekebilir. Dişlerin daha uzun ve dikkatli bir şekilde fırçalanması önemlidir.

Beslenmeye dikkat etmek gereklidir. Braketleri kırmaya neden olacak kabuklu, sert yiyeceklerden, dişlerin çürümesine neden olabilecek asitli içeceklerden ve braketlerin kopmasına neden olabilecek jelibon, şeker, sakız gibi yapışkan gıdalardan kaçınılmalıdır.

Dişlerin günde 2veya 3 kez fırçalanması , dişlerin çürümesini önlemek adına çok önemlidir. Ayrıca braketlerin arasındaki plakların uzaklaştırılması için arayüz fırçalarının kullanımı da çok gereklidir.

Aparey kullanımı da büyük bir özen gerektirir. Apareye iyi bakılmalı, dişler ve aparey düzenli olarak temizlenmeli ve aparey kullanımı konusundaki talimatlara dikkat edilmelidir.

Tedavi sırasında kullanılan lastiklerin aksatmadan kullanılması önemlidir.

Tedavi tamamlandıktan sonra düzenli kontrollere devam etmek gerekir. Tedavi sonrası alınan apareylerin düzenli kullanımı ve kontrolleri, tedavinin kalıcılığını sağlamada önemlidir.

Bu adımlara uyum göstermek, ortodontik tedavi sürecinin başarısı ve sonucunun istenilen şekilde elde edilmesi için gereklidir.

Ortodonti Tedavisi Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?

Ortodonti tedavisi sırasında yapılan dişler hareket ettiği gibi , teller çıkarıldıktan sonra dişler eski konumuna veya benzer konumlara hareket etmek ister. Dişlerin dizilimlerinde ve yerlerinde değişim olmaması için ortodontistler alt dişlerin iç tarafına sabit bir tel (retainer ) uygular veya şeffaf plak tarzında bir hareketli koruyucu (essix plak) uygulaması yapmaktadır.

Essix plaklar  tedavinin bitmesinin ardından ilk 6 ay 24 saat takılırlar ve hekimin tercihine göre takma süresi gittikçe azaltılır. Retainerlar ise tercihen daha uzun süre ağızda kalır. Hatta hastanın bir şikayeti yoksa ömür boyu çıkarılmaması da tavsiye edilir.

Sonuç olarak ortodontik tedavi sayesinde elde edilmiş düzgün dişlerin korunması ortodontik tedavi sonrası uygulanan pekiştirme tedavisi sayesinde gerçekleştirilir. Bu nedenle hastaların pekiştirme tedavisini özenle takip etmeleri ve ortodontistle kontrollerini ihmal etmemeleri önemlidir.

Retainer ne zaman çıkmalıdır?

Retainerların ne zaman çıkarılacağına dair kararı, ortodontistiniz verecektir. Ortodontistiniz, dişlerinizin nasıl tepki verdiğini ve istenilen sonuçları ne kadar süre boyunca korumak gerektiğini değerlendirecektir. Tedavi sonrasında retainerların düzenli kullanımını ihmal etmemek, elde edilen sonuçların uzun süreli ve kalıcı olmasına yardımcı olur.

Kırık veya kopmuş retainerlara bağlı olarak dişlerde çapraşıklık veya yer değişimi gözlemlenebilir. Retainerların kırlması veya kopması durumunda hemen ortodontistinize başvurunuz.

Ayrıca retainer alt çenedeki ön dişlerin arka kısmına yapıştırıldığı için diş taşı birikimine de neden olmaktadır. Bu yüzden senede en az 1 kere diş taşı temizliği yaptırmayı unutmayınız.

Ortodonti fiyatı ne kadar?

Ortodontik tedavilerin fiyatları uzmana veya kliniğe göre farklılık gösterir. Bu tedavilerin fiyatı için öncelikle ortodontist tarafından muayene olmak gereklidir. Çünkü her hastanın diş-çene –kemik yapısı birbirinden farklıdır. Her kişinin tedavisi için farklı ekipman kullanılmakta ve tedavinin süresi değişmektedir. Bu yüzden bu tedaviler için standart bir fiyat söylemek mümkün değildir.

Ortodonti zararlı mı?

‘Ortodontik tedaviye bağlı dişlerim çürüdü’ , diyen birçok hasta bulunmaktadır. Fakat sorun ortodontik tedaviden dolayı değil, kişinin tedavi sırasında etkin fırçalama yapmamasından dolayıdır. Bu tedavi sırasında kişinin ağzında birçok plak tutucu malzeme olduğu için diş fırçalama ve ağzı hijyenine ekstra önem verilmesi gerekmektedir. Sonuç olarak ortodontik tedavi uzman hekimlerce uygulandığında ve hasta ağız hijyenine önem verdiği taktirde zararlı değildir.

Ortognatik cerrahi nedir?

Ortognatik cerrahi, çene kemiklerinin ameliyatla yeniden konumlandırılması işlemine verilen isimdir. Bu cerrahi prosedür, çene yapısındaki ciddi anormallikleri düzeltmek, kapanış düzeltmeleri yapmak ve yüz simetrisini iyileştirmek amacıyla uygulanır. Ortognatik cerrahi genellikle diş ve çene düzensizlikleri olan hastalar için gereklidir ve ortodonti tedavisi ile birlikte planlanabilir.

Ortognatik cerrahi sıklıkla şu durumlarda tercih edilir:

İskeletsel Anormallikler:

Üst ve alt çene kemiklerindeki uyumsuzluklar nedeniyle oluşan ciddi yüz asimetrileri veya çene konumlarının normalden sapması gibi durumlarda.

Ağır Maloklüzyonlar:

İskeletsel nedenlerle oluşan ciddi kapanış problemleri gibi, dişlerin düzgün bir şekilde kapanamadığı durumlar.

Solunum Problemleri:

Ağız ve boğaz bölgesindeki daralma nedeniyle oluşan uyku apnesi veya solunum güçlükleri gibi problemler.

Ortognatik cerrahi genellikle bir ortodontist ve bir oral cerrahın işbirliği ile gerçekleştirilir. Tedavi süreci, önceden detaylı bir planlamayı içerir ve tedavi adımları şunları içerebilir:

Ortognatik cerrahi süreçleri nedir?

Ortognatik cerrahi genellikle bir ortodontist ve bir oral cerrahın işbirliği ile gerçekleştirilir. Tedavi süreci, önceden detaylı bir planlamayı içerir ve tedavi adımları şunları içerebilir:

Muayene ve Teşhis:

Hastanın durumu değerlendirilir, röntgenler, görüntülemeler ve ölçümler kullanılarak anormallikler saptanır.

Tedavi Planlaması:

Ortodontist ve cerrah, hastanın ihtiyaçlarına göre bir tedavi planı oluşturur. Bu plan, çene kemiklerinin nasıl konumlandırılacağına dair detayları içerir.

Ortodontik Hazırlık:

Tedaviye ortodontik tedavi ile başlanır. Dişler, ameliyat sonrası istenen konumlarına hazırlanmak üzere hizalanır.

Cerrahi Müdahale:

Çene kemiklerinin ameliyatla kesilip yeniden konumlandırılması işlemi gerçekleştirilir.

İyileşme ve Sonrası:

Ameliyat sonrası iyileşme süreci yakından takip edilir. Tedavi sonrası ortodontik tedaviye devam edilebilir.

Ortognatik cerrahi, hem estetik hem de fonksiyonel iyileştirmeler sağlayabilir. Ancak, karmaşık bir cerrahi işlem olduğu için uzman bir ekibin denetiminde gerçekleştirilmelidir.